گل فریزیا

نام علمی Freesia refracta

نام انگلیسی Freesia

خانواده Iridaceae

فريزيا گياهي است پيازي كه در گلكاري از نظر توليد گل بريده اهميت بسياري دارد. ارتفاع گياه ۳۰ تا ۶۰ سانتيمتر و طول ساقه گل دهنده به ۱۵ تا ۳۲ سانتيمتر مي رسد. گلهاي آن معطر، قيفي شكل، به طول ۵ـ ۲ سانتيمتر در رأس ساقه مجتمع هستند و به رنگهاي بسيار متنوع و زنده مانند: زرد، قرمز، آبي و بنفش، صورتي و غيره مي باشند. برگهاي فريزيا راست و شمشيري و سبز رنگ است. پياز اين گياه توپر به شكل گلابي و به صورت ساقه زيرزميني است.

فریزیا به سرما حساس است و چون تحمل سرما را ندارد در باغ استفاده نمی شود و نیاز به یک فصل طولانی رشد در دماهای پایین دارد. در زمان گلدهی جهت افزایش دوام آن، باید در محل سایه نگهداری شود. به خشکی بسیار حساس بوده و باید هر روز آبیاری شود ولی نباید بیش از حد آب داده شود چون باعث پوسیدگی پداژه می شود. دما مهمترین عامل کنترل رشد و نمو فریزیا است. زمانی که پداژه ها در اوایل تابستان برداشت می شوند و در فضای باز نگهداری می شوند، حداقل تا ۳ ماه حالت خفته دارند. برای شکستن خفتگی پداژه ها، باید آنها را به مدت بیش از ۱۰ هفته در دمای ۳۰ درجه نگهداری کرد. اگر پداژه ها در دمای کمتر از ۱۳ درجه نگهداری شوند سبز شدن شکست خورده و روی پداژه، پداژه جدیدی ظاهر می شود. به این پدیده نوچه دادن گویند. در دمای ۱۳-۹درجه ، این پدیده زیاد دیده می شود. دمای بیش از ۱۸درجه، باعث تعویق گلدهی و افزایش ارتفاع گیاهان و تعداد برگ ها می شود. در دمای پایین نیز گلدهی به تعویق افتاده و ساقه گل کوتاه تر می شود.

مقدمه:

نام اين گل از نام دانشمند آلماني به نام فردريک هنريس تودور فريز گرفته شده است.موطن اصلي: آفريقاي جنوبي موطن اصلي گل فرزيا است. اين گل در اواخر قرن نوزدهم به اروپا آورده شد.

زمان و روشهای کاشت

اغلب فريزياها در زمستان يا اوائل بهار گل مي دهند. با استفاده از ارقام متنوع و روشهاي مختلف كشت (كشت معمولي ـ تابستانه ـ ديررس ـ زودرس) مي توان تمام سال گل به بازار عرضه نمود.

كشت معمولي :

پيازها را در پاييز در گلخانه سرد مي كارند. بايد مواظب بود كه زمستان يخ نزنند وحرارت از ۱۳ درجه سانتگراد بالاتر نرود بدين طريق گلها در اسفند ماه ظاهر مي شوند.

كشت تابستانه :

پيازها را در ارديبهشت ماه در هواي آزاد مي كارند. گلها از تير تا شهريور ماه ظاهر می شوند.

كشت ديررس :

پيازها را بين ماههاي مهر تا فروردين در گلخانه سرد مي كارند و در ارديبهشت و خردادماه گلها ظاهر مي شوند.

كشت زودرس:

پيازها را بين ماههاي ارديبهشت و اواخر مرداد مي كارند و در شهريور ماه چنانچه لازم باشد روي كرتها شاسي قرار مي دهند گلها از مهر تا آذر ماه ظاهر خواهند شد. فاصله بين از بين رفتن گلها و خارج كردن پيازها از زمين در حدود ۶ـ ۵ هفته مي باشد.

خاک

خاك مناسب براي كشت آن بايد داراي زهكشي خوب باشد مي توان از مخلوط خاك برگ و تورب و ماسه و كود كاملاً پوسيده استفاده كرد. و در کاشت آن در گلدان مخلوط خاک باغچه+ پیت ماس+ورمی کمپوست مناسب است.

آبیاری

آبياري در فصل گلدهي به طور مرتب انجام گيرد و خاك مرطوب باشد و چنانچه در گلخانه كاشته شده اند هواي آن به طور مرتب تهويه شود. موقعي كه شاخ و برگ گياهان پژمرده و خشك شدند آبياري قطع مي گردد.

نور

اين گياه در شرايط آفتابي يا كمي سايه رشد مي كند.

کاشت در گلدان

پس از تهیه پیاز ، یک گلدان کوچک با دهانه ۲۰ یا ۲۵ سانت تهیه کنید ۳ الی ۴ عدد پیاز را باهم در یم گلدان بکارید اینطوری گلدان شما پر تر و زیباتر میشود.

خاک ترکیبی از خاک باغچه + ماسه + کود دامی یا ورمی کومپوست اگرم برگ یا کوکوپیت در دسترس هست مقداری اضافه شود. البته اگر کود و کوکوپیت در دسترس ندارید با خاک باغچه و ماسه هم میتوانید بکارید اما ترکیب بالا بهتر است. خاک کوکوپیت و کود دامی را میتوانید به صورت بسته بندی با قیمتی مناسب تهیه کنید.

پیازها را در عمقی بکارید که حدود ۳ الی ۵ سانت روی پیاز را خاک بپوشاند.

دقت کنید گلدان زهکشی خوبی داشته باشد. حتما به خاک ماسه اضافه کنید.

بعداز کاشت پیاز گلدان را در مکانی با نور کافی و دمای بالای ۱۸ درجه بگذارید. توجه داشته باشید که این گل یک گیاه بیرونی است و در آپارتمان نمیتوانید نگهداری کنید. اگر در فصل سرما پیاز را میکارید و جای گرم ندارید هیچ مشکلی ندارد پیازها را بکارید و گلدان را در گوشه ای از حیاط بگذارید، پیازها خود به خود با فرارسیدن بهار جوانه میزنند.

آبیاری زیاد صورت نگیرد چون هنوز گیاه جوانه نزده و آب زیادی نیاز ندارد.

بعداز جوانه زدن و شروع رشد فرزیا آن وقت نیاز به آب پیدا میکند و آبیاری باید مرتب باشد.

اگر تمام کارها رو خوب انجام داده باشید پیازها در اوایل فروردین جوانه زده و در اواخر بهار و تابستان به گل مینشیند.

کاشت در باغچه

قسمتی از باغچه را به عمق ۲۰ سانت شخم بزنید و خاک شخم زده شده را خوب خورد کنید سپس پیازهابه فاصله ۱۰ الی ۱۵ سانت از هم را درون خاک بکارید به طوری که حدود ۳ الی ۵ سانت روی نوک پیاز خاک ریخته شود. سپس اگر کود دامی و یا ورمی کومپوست دارید به مقدار خیلی کم روی آن بریزید و خوب آب بدهید. پس از اینکه دوره گلدهی تمام شد پیازهای این گل در گلدان و یا زمینی که کاشته اید باقی میماند و هر سال نیز خود به خود سبز میشود.