قَرَنفُل

نام علمی: Dianthus barbatus

خانواده: Caryophylaceae

قَرَنفُل گیاهی است دوساله از جنس میخک ها ، گل های کوچک و معطر، مخملی به رنگ های صورتی، سفید، قرمز، بنفش و مخلوط سفید و قرمز دارد که به تعداد زیاد در یک گل آذین چترمانند با هم مجتمع می شوند. عمر گل ها به چند هفته می رسد. برای تزئین حاشیه ها ، پنجره ،راهرو ، باغچـه ، تپـه گل ، گلدان مورد استفاده قرار می گیرد. قرنقل برای رشد و گلدهی به مکانی آفتابی نیاز دارد که حداقل روزانه 6 ساعت از تابش مستقیم برخوردار باشد ، سایه و عدم تابش مستقیم نور خورشید باعث عدم گلدهی گیاه خواهد شد .بهتر است مکانی در نظر بگیرید که از تابش خورشید در بعد از ظهرهای تابستان به دور باشد ، قرنفل به آبیاری متوسط و منظم نیاز دارد سعی کنید از آب دادن بیش از حد به گیاه اجتناب کنید زیرا باعث پوسیدگی گیاه خواهد شد ،خشک ماندن بیش از حد گیاه نیز باعث آسیب رسیدن گیاه می شود.

اصل نام آن کَرَن پهول از زبان هندی و به معنای <<گل گوش>> است که صورت عربی شدهٔ آن به شکل قرنفل درآمده است. کرن در هندی به معنای گوش و پهول به معنای گل است. زنان اهل هند آن را در سوراخ گوشواره در گوش می کردند تا بسته نشود. واژه کرن پهول در هندی بعداً به معنای عام گوشواره نیز به کار رفت.

گیاه قرنفل همچنین به نام میخک شاعر (Dianthus barbatus) نیز نامیده میshy; شود و عطر آن شبیه به دارچین یا ادویهshy; ی معطر میخک است. این گیاهان به طور معمول کوچک هستند و طول آنها بین 15 تا 45 سانتیshy; متر است. رنگ گلshy; های قرنفل اغلب صورتی، صورتی زرد، قرمز و سفید است. برگshy; های این گیاه باریک است و به صورت پراکنده روی ساقهshy; های ضخیم، قرار گرفته shy;اند.

گیاه قرنفل تا سال 1971 دارای فصل گل دهی کوتاهی بود تا این که یک کشاورز پی برد که چگونه نوع بدون دانهshy; ی این گیاه را پرورش دهد و با این روش، دورهshy; ی گلshy;دهی گیاه را افزایش داد. انواع امروزی قرنفلshy; ها به طور معمول از اردیبهشت تا مهر ماه، گلshy;دهی میshy; کنند.

شرایط نگهداری :

قرنفل نسبت به سرما مقاوم است. به نور کامل نیاز داشته و خاک به نسبت قلیایی و سبک را می پسندد.

روش های چگونگی مراقبت از این گیاه بسیار راحت و آسان است. هر زمان که گیاه خشک شد به آن آب دهید و هر 6 تا 8 هفته یکبار نیز کوددهی کنید. شما همچنین می shy;توانید در هنگام کاشت گیاه از کودهایی که به مرور آزاد می shy;شوند استفاده کنید تا از کوددهی به گیاه در طول زمان رشد خلاص شوید.

برخی از انواع قرنفلshy; ها خودرو هستند؛ بنابراین خارج کردن گلshy; های پژمرده شده و هرس کردن گیاه به منظور کم کردن گیاهان خودرو و ترغیب گیاه به گلshy; دهی مضاعف، امری ضروری است.انواع چند سالهshy; ی گیاه قرنفل عمر کوتاهی دارند و باید به وسیلهshy; ی قطعه قطعه کردن ( بریدن از قسمت نوک گیاه و یا برشی از ساقه) تکثیر پیدا کنند.

بذرهای قرنفل در فروشگاهshy; های باغبانی به راحتی در دسترس هستند و شما می shy;توانید پیش از سپری شدن خطر سرمازدگی؛ کاشت و پرورش گیاه را به مدت 6 تا 8 هفته در داخل خانه انجام دهید.

کودهی:

هر 6 تا 8 هفته یکبار به گیاه کود دهید. همچنین می توان در هنگام کاشت گیاه از کودهایی که به مرور آزاد می shy;شوند استفاده کنید تا از کوددهی به گیاه در طول زمان رشد خلاص شوید.برخی از انواع قرنفلshy; ها خودرو هستند؛ بنابراین خارج کردن گلshy; های پژمرده شده و هرس کردن گیاه به منظور کم کردن گیاهان خودرو و ترغیب گیاه به گلshy; دهی مضاعف، امری ضروری است.

خاک:

خاک با زهکش خوب و مواد ارگانیک مانند خاک برگ و یا کود دامی پوسیده، رشد و گلدهی این گیاه را تضمین می کند.

در مکانی با نور کامل آفتاب (حداقل 6 تا 8 ساعت نور مستقیم) به خوبی رشد می کند. نور کم محیط، از جمله دلایل عدم گلدهی مناسب این گیاه و رشد ضعیف آن است. در مناطقی که دمای تابستان بالا است، وجود سایه در بعد از ظهر به شادابی و رشد و گلدهی بیشتر این گیاه کمک می کند.

آبیاری:

به آبیاری منظم و متوسط نیاز دارد. زمانی که سطح خاک خشک شد می توان گیاه را آبیاری کرد. آبیاری بیش از اندازه این گیاه و ماندگاری آب در خاک پای گیاه موجب پوسیدگی طوقه، زردی برگ ها و از بین رفتن گیاه می شود. آبیاری کم نیز در ابتدا موجب کاهش گلدهی گیاه، عدم رشد، خشک شدن برگ ها و کوچک ماندن گیاه می شود.

تکثیر :

برای گلدهی نیاز به بهارش دارد. گرچه رقم های جدیدی از آن تولید شده که نیاز سرمایی ندارد. نیاز سرمایی آن با قرار گرفتن گیاه به مدت 12 هفته در دمای 4 تا 7 درجه سانتیگراد برآورده می شود.

تکثیر قرنفل از طریق کشت بذرهای آن صورت می گیرد. بذر آن را باید در تیر و مرداد در خزانه کاشت و نشا را در مهر و شهریور به محل اصلی منتقل کرد. گیاه جدید یک سال پس از کشت در محل اصلی، گل های بسیاری تولید می کند.

اگر شرایط محیطی برای این گیاه مناسب باشد ،هر ساله بذرهای آن خود به خود در پای گیاه ریخته می شود و برای سالیان سال می توان در گوشه ای از باغ یا باغچه از داشتن این گیاهان لذت برد.همچنین گیاهچه های قرنفل را به شکل آماده می توان از نهالستانها در اوایل پاییز خریداری کرد اما این گیاهان سال آینده گل خوهند داد.

بذرها را پیش از کاشتن، به جهت افزایش قدرت جوانه زنی، ۱۲ الی ۲۴ ساعت در آب خیس کنید.برای کاشت، سینی نشا را با مخلوطی از خاک سبک و شنی آماده کرده و سپس بذر ها را با فاصله بر روی بستر کشت بپاشید و بر روی آن لایه نازکی از خاک الک شده در حدود 3 میلیمتر بپوشانید ،و با اسپری سطح خاک را مرطوب کنید بذرها برای جوانه زنی نیاز به نور دارند دمای محیط را بین 20 تا 23 درجه سانتیگراد تنظیم کنید و در طول مدت جوانه زنی رطوبت سطح خاک را حفظ کنید برای حفظ رطوبت بستر خاک می توانید از پوشش نایلونی رنگ روشن استفاده کنید.بذرها بین 7 تا 14 روز جوانه می زنند بعد از جوانه زنی پوشش پلاستیکی را برداشته و رشد کامل گیاه و رسیدن به چهار برگی رطوبت سطح خاک را حفظ کنید پس از 4 تا 6 برگی شدن می توانید گیاهان جوان را به گلدان های بزرگ تر منتقل کرده و شش تا 8 هفته پس از آن و مناسب شدن دمای محیط بیرون به فضای باز منتقل نمایید.

خواص درمانی میخک (قرنفل)

میخک یعنی خشک شده غنچه درخت میخک از دو هزار سال پیش بعوان ادویه بکار می رفته است . میخک از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است.

برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آنرا روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید .

میخک تقویت کننده مغز می باشد و کسانیکه حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.

میخک از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان می باشد.

برای رفع سردرد مفید است.

در برطرف کردن فلج و لقوه موثر است.

ضعف اعصاب را درمان می کند.

برای رفع تنگی نفس مفید است.

کسانیکه مبتلا به بیماری وسواس هستند برای درمان آن باید میخک بخورند.

مقوی معده و جهاز هاضمه است.

کبد و کلیه را تقویت می کند.

سکسکه را برطرف می کند.

برای تقویت نیروی جنسی سرد مزاجان مفید است بدین منظور باید 2 گرم از پودر میخک را با شیر مخلوط کرده و هر روز بمدت یک هفته از آن استفاده کرد.

کسانیکه قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند.

میخک اشتهاآور است.

بدن را تقویت می کند.

برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم ، می توان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم بچکانید.

میخک تب بر است.

میخک کرم کش است و داروهای کرم کش دارای میخک می باشند.

برای گردش خون و قلب مفید است.

اسهال و دل درد را تقویت می کند.

برای درمان کمردرد ، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چائی مخلوط کرده و بنوشید.

نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می برد.

استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.

طرز استفاده :

برای تهیه چایی یا دم کرده میخک مقدر 10 گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و بمدت 5 دققیه دم کنید.

مضرات :

همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شود اینگونه افردر باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و بخورند .